Uzyskanie zezwolenia na sprzedaż alkoholu w restauracji, potocznie nazywanego także koncesją, jest kluczowym elementem prowadzenia legalnej działalności. W tym artykule przedstawimy podstawowe kroki i informacje, które pomogą Ci zrozumieć, jak uzyskać koncesję na alkohol w Twoim lokalu. Artykuł powstał we współpracy z Radosławem Froniem – prawnikiem specjalizującym się w regulacjach prawnych rynku napojów alkoholowych, autorem serwisu Prawo alkoholowe, bloga Paragraf w kieliszku oraz podcastu Biznes Wysoko Oprocentowany.
Zezwolenie na alkohol – czym jest dokładnie?
Jeśli w swojej restauracji zdecydujesz się serwować alkohole w jakiejkolwiek postaci, musisz uzyskać zezwolenie na sprzedaż alkoholu. Kwestię sprzedaży alkoholu w Polsce uregulowano ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Takie zezwolenie na wniosek wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Aby uzyskać taką koncesję, musisz jednak spełnić kilka formalności.
Rodzaje zezwoleń
W Polsce istnieją 3 rodzaje zezwoleń na sprzedaż alkoholu. Różnią się między sobą tym, na jaką zawartość alkoholu w napoju pozwalają. Oto dostępne rodzaje koncesji:
A. Do 4,5% zawartości alkoholu i na piwo,
B. Od 4,5% do 18% zawartości alkoholu z wykluczeniem piwa,
C. Ponad 18% zawartości alkoholu.
Ważną kwestią jest to, że jeśli w swojej restauracji chcesz sprzedawać wszystkie 3 typy alkoholi – musisz złożyć wniosek o wszystkie 3 typy zezwolenia.
Koszty koncesji
To, ile będziesz musiał zapłacić za zezwolenie, zależy od rodzaju koncesji, jaką chcesz uzyskać.
1. Napoje zawierające do 4,5% alkoholu i piwo oraz napoje zawierające od 4,5% do 18% alkoholu z wykluczeniem piwa:
a. 525 zł dla firm, które dopiero rozpoczynają sprzedaż w danym lokalu – a więc za pierwsze zezwolenie, a także dla przedsiębiorców, których sprzedaż w ubiegłym roku była niższa niż 37 500 zł.
b. 1,4% wartości sprzedaży w ubiegłym roku – dla firm, których sprzedaż w poprzednim roku była wyższa niż 37 500 zł.
2. Napoje zawierające ponad 18% alkoholu
a. 2100 zł dla firm, które dopiero rozpoczynają sprzedaż w danym lokalu – a więc za pierwsze zezwolenie a także dla przedsiębiorców, których sprzedaż w ubiegłym roku była niższa niż 77 000 zł.
b. 2,7% wartości sprzedaży w ubiegłym roku – dla firm, których sprzedaż w poprzednim roku była wyższa niż 77 000 zł.
Należy tutaj pamiętać, że gdy już wcześniej sprzedawałeś w swoim lokalu napoje zawierające alkohol, wartość sprzedaży za poprzedni rok musisz obliczyć w kwotach brutto – a więc uwzględniając podatek VAT i akcyzę – osobno dla każdego typu alkoholu.
A co jeśli składasz wniosek w ciągu roku?
Jeśli złożysz wniosek o udzielenie koncesji w trakcie roku, opłaty naliczane są w nieco inny sposób. Wylicza się je proporcjonalnie wobec czasu ważności zezwolenia. Poniżej znajdziesz odpowiednie wzory, dzięki którym sprawdzisz wysokość swojej opłaty.
1. W przypadku zezwolenia na sprzedaż napojów zawierających do 18% alkoholu: 525 zł ÷ liczba dni w roku × liczba dni pozostałych do końca roku kalendarzowego.
2. W przypadku zezwolenia na sprzedaż napojów zawierających ponad 18% alkoholu: 2100 zł ÷ liczba dni w roku × liczba dni pozostałych do końca roku kalendarzowego.
Uzyskanie koncesji krok po kroku
Teraz wyjaśnimy Ci, jak krok po kroku uzyskać zezwolenie na sprzedaż alkoholu w restauracji. Każdy z opisanych kroków wykonaj w przedstawionej poniżej kolejności.
1. Złóż wniosek.
Wniosek należy złożyć do urzędu miasta lub gminy. Możesz go złożyć w tradycyjnej, pisemnej formie bądź internetowo, podpisując go kwalifikowanym podpisem lub przez profil zaufany. Wzór wniosku o koncesję znajdziesz na stronie rządowej. We wniosku zaznacz, na jakiego rodzaju napoje alkoholowe chcesz uzyskać koncesję. Co istotne, w jednym wniosku możesz ubiegać się o zezwolenie na wszystkie 3 koncesje. Ważną informacją jest także to, że jeśli prowadzisz swoją restaurację w formie spółki cywilnej – każdy ze wspólników musi podpisać wniosek. Wyjątek stanowi jedynie sytuacja, w której wspólnicy wybiorą jednego przedstawiciela, który ma reprezentować całą spółkę.
Pamiętaj także o odpowiednich załącznikach do wniosku. Należy wśród nich uwzględnić:
- zaświadczenie potwierdzające wpis do ewidencji działalności gospodarczej bądź odpis z rejestru przedsiębiorców,
- dokument potwierdzający Twój tytuł prawny do lokalu, w którym będziesz sprzedawać alkohol, czyli np. umowę najmu,
- jeśli Twój lokal znajduje się w wielorodzinnym budynku mieszkalnym – zgodę właściciela, użytkownika, zarządcy bądź administratora budynku,
- decyzję właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego, dotyczącą zatwierdzenia zakładu.
2.Urząd gminy/miasta przeanalizuje wniosek.
W przypadku, gdy Urząd stwierdzi niekompletność wniosku – np. gdy brakuje któregoś z niezbędnych załączników, zostaniesz wezwany do jego uzupełnienia. Będziesz mógł to zrobić w ciągu 7 dni od dnia otrzymania wezwania.
3. Gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych musi wydać opinię dotyczącą lokalizacji.
Gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych powołują wójtowie, burmistrzowie lub prezydenci miast. Mają one oceniać kwestię spełnienia określonych wymagań przez lokalizację punktu sprzedaży alkoholu oraz wydawać pozytywne bądź negatywne opinie. Zasady dotyczące umiejscowienia punktów sprzedaży, w których brana jest pod uwagę np. odległość od placówek oświaty lub kościołów, określane są w uchwałach, które można znaleźć na stronach internetowych urzędów gmin.
4. Wnieś opłatę za zezwolenie.
Kolejny krok to wniesienie odpowiedniej opłaty. Jeśli nie opłacisz zezwolenia, zostanie wydane postanowienie o zwrocie wniosku – musisz zatem wnieść opłatę jeszcze przed uzyskaniem koncesji. Jeśli nie uda Ci się uzyskać koncesji, gmina powinna Ci zwrócić równowartość opłaty, bez konieczności składania w tym celu dodatkowych wniosków. Opłatę wpłać na konto urzędu miasta lub gminy, w którym złożyłeś wniosek o koncesję. Numer konta znajdziesz na stronie internetowej urzędu.
5. Otrzymasz zezwolenie na sprzedaż napojów zawierających alkohol.
Jeśli właściwie spełnisz po kolei wszystkie wyżej opisane formalności oraz lokalizacja Twojego punktu spełni odpowiednie wytyczne, urząd powinien udzielić zezwolenia.
Zdarza się jednak sytuacja, gdy do urzędu złożono liczbę wniosków przekraczającą limit wyznaczony przez radę gminy. W takim wypadku przyznanie zezwolenia będzie zależeć od:
1. Większej odległości punktu sprzedaży od innego najbliższego, działającego już punktu,
2. Mniejszej liczby prowadzonych lokali prowadzonych przez danego wnioskodawcę.
Jak długo obowiązuje zezwolenie i ile trwa rozpatrywanie wniosku?
Zezwolenie ma określoną datę obowiązywania. W zależności od typu lokalu, czas obowiązywania koncesji jest różny. W przypadku punktów gastronomicznych, zezwolenie wydawane jest na minimum 4 lata.
Wskazówka eksperta:
Do postępowań o wydanie zezwoleń detalicznych na sprzedaż napojów alkoholowych, stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Wydawane są zatem bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca. Jeśli sprawa jest szczególnie złożona to termin ten może jednak zostać wydłużony do dwóch miesięcy. Jeśli dojdzie do takiej sytuacji, zostaniemy o tym oczywiście poinformowani. W praktyce, termin wydania decyzji jest mocno uzależniony od czasu w którym gminna komisja rozwiązywania problemów alkoholowych oceni czy lokalizacja naszego punktu sprzedaży spełnia warunki lokalnej uchwały w sprawie zasad usytuowania miejsc sprzedaży i podawania napojów alkoholowych. Zwykle komisja taka zbiera się raz czy dwa razy w mięsiącu.
Jakie jeszcze warunki musisz spełniać, aby sprzedawać alkohol?
Aby móc sprzedawać w swojej restauracji napoje alkoholowe, oprócz uzyskania zezwolenia, musisz spełnić jeszcze kilka innych warunków:
1. Kupować napoje zawierające alkohol od producentów i firm, które uzyskały zezwolenie na hurtową sprzedaż napojów alkoholowych bądź są drobnymi producentami wina, wytwarzanego z własnych upraw lub przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą w obszarze wytwarzania fermentowanych napojów winiarskich z surowców, które pozyskali w swoim gospodarstwie.
2. Każdego roku posiadania zezwolenia, w terminach do 1 lutego, 1 czerwca oraz 1 października, przedstawić firmie zaopatrującej Twoją restaurację w alkohol właściwy dowód stanowiący potwierdzenie wniesienia opłaty.
3. Dysponować tytułem prawnym do używania lokalu, w którym będziesz sprzedawać alkohol.
4. Prowadzić działalność gospodarczą, którą obejmuje zezwolenie, wyłącznie przez przedsiębiorcę oznaczonego w zezwoleniu oraz jedynie w lokalizacji wskazanej w zezwoleniu.
5. Zgłaszać organowi, który wydał zezwolenie, wszelkie zmiany stanu prawnego oraz faktycznego w zakresie danych objętych zezwoleniem do 14 dni od momentu zaistnienia zmiany.
6. Prowadzić sprzedaż alkoholu w lokalu, który odpowiada wymogom określonym przez radę gminy.
7. Przestrzegać również innych warunków i zasad, które określają przepisy prawa.
Wskazówka eksperta:
Wymagania sanitarno-higieniczne dotyczą głównie stanu technicznego lokalu i jego wyposażenia ale też jakości żywności, dostępnej wody oraz samych osób pracujących w zakładzie. Kluczowa jest wysokość lokalu, jego organizacja w sposób łatwy do utrzymania w czystości – co dotyczy zarówno blatów i regałów w magazynach ale także podłóg i ścian. Niezbędne jest też zapewnienie toalety dla klientów oraz personelu, dostępu do ciepłej i zimnej wody oraz wentylacji.
Podstawą prawną jest w tym zakresie jest przede wszystkim ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o warunkach zdrowotnych żywności i żywienia.
Każdy lokal gastronomiczny jest też obowiązany wprowadzić system HACCP (Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty Kontroli). Określa on potencjalne zagrożenia oraz formy kontroli, które pozwalają unikać związanego z nimi ryzyka. Krytycznymi punktami kontroli mogą być w przypadku zakładu gastronomicznego czas i warunki przechowywania żywności, zasady przyjmowania surowców, ich obróbki oraz wydawania potraw. Pracownicy prowadzą stosowną w tym zakresie dokumentację. Konieczne jest też przestrzeganie zasad dobrej praktyki higienicznej GHP.
Rozliczanie koncesji
Gdy już uzyskasz zezwolenie, musisz co roku złożyć do urzędu miasta lub gminy oświadczenie o wartości brutto sprzedaży. Raport zawierający tę wartość z łatwością wygenerujesz w systemie POS. Oprogramowanie gromadzi i przechowuje wszystkie istotne dane, takie jak ilość sprzedanych produktów oraz wartość sprzedaży netto i brutto. Wzór oświadczenia koniecznego do rozliczenia koncesji znajdziesz na stronie urzędu. Po jego złożeniu musisz wnieść opłatę odpowiadającą typowi swojej koncesji. Dowiedz się więcej o rozliczaniu koncesji.
Ekspert o przepisach dotyczących kontroli sanitarnych
Podstawę prawną dla kontroli znajdziemy w ustawie z dnia 14 marca. 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Sanepid uprawniony jest do kontroli przestrzegania przepisów dotyczących między innymi higieny pracy oraz bezpieczeństwa żywienia i przechowywania żywności. W ramach czynności kontrolnych, inspekcja może pobrać też próbki wody czy zweryfikować ważność orzeczeń lekarskich pracowników. Co do zasady kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Niezapowiedziana kontrola może mieć jednak w wyniku zawiadomienia o możliwych zaniedbaniach w danym zakładzie pracy. Zwłaszcza gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie zagrożenia dla życia, zdrowia lub popełnienia przestępstwa.
Ekspert o konsekwencjach sprzedaży bez zezwolenia lub z naruszeniem jego warunków
Konsekwencje złamania przepisów ustawy o wychowaniu w trzeźwości mogą mieć charakter administracyjny jak i karny. Kto sprzedaje lub podaje napoje alkoholowe gdy jest to zabronione, bez wymaganego zezwolenia lub wbrew jego warunkom, podlega bowiem grzywnie. Karze takiej może podlegać także kierownik sklepu czy lokalu gastronomicznego, jeśli nie dopełnił obowiązków nadzorczych. Możliwe jest w tej sytuacji także orzeczenie przepadku napojów alkoholowych oraz zakazu prowadzenia działalności polegającej na sprzedawaniu i podawaniu napojów alkoholowych.
Dodatkową konsekwencją dla przedsiębiorcy jest też oczywiście cofnięcie zezwolenia. Organ zezwalający ma bowiem obowiązek cofnąć zezwolenie między innymi wówczas gdy:
- sprzedajemy alkohol osobom nieletnim, nietrzeźwym, na kredyt lub pod zastaw,
- nie przestrzegamy warunków sprzedaży napojów alkoholowych określonych w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi,
- nie wzywamy policji lub straży miejskiej do awanturujących się klientów i powtórzy się to co najmniej dwukrotnie w okresie 6 miesięcy,
- sprzedajemy alkohol pochodzący z nielegalnych źródeł,
- podajemy fałszywe dane w oświadczeniu o rocznej wartości sprzedaży napojów alkoholowych,
- popełnimy przestępstwo w celu osiągnięcia korzyści majątkowej,
- zostanie wobec nas orzeczony zakaz prowadzenia działalności gospodarczej objętej zezwoleniem.
Co szczególnie ważne, w przypadku gdy zezwolenie zostanie nam cofnięte, wniosek o ponowne wydanie zezwolenia możemy złożyć nie wcześniej niż dopiero po 3 latach od dnia wydania decyzji o jego cofnięciu.
Sprzedaż alkoholu w restauracji może znacząco zwiększyć zyski Twojego biznesu. Aby jednak móc serwować napoje alkoholowe w swoim lokalu – musisz uzyskać stosowne zezwolenie. Dzięki niemu będziesz prowadzić legalną działalność. Pamiętaj o rozliczaniu koncesji w terminie – pomocny w tym będzie system POS. Jeśli szukasz więcej informacji na temat systemu sprzedażowego lub innych nowoczesnych rozwiązań dla gastronomii – skontaktuj się z nami.
Ten artykuł został przygotowany we współpracy z:
