Każda firma prowadząca księgi rachunkowe, pod koniec roku obrotowego musi przygotować sprawozdanie finansowe. Jednym z jego najważniejszych elementów jest rachunek zysków i strat. Jak interpretować tę część sprawozdania, aby wyciągnąć z niej najistotniejsze informacje dla swojego biznesu? Odpowiedź znajdziesz w tym artykule.
Czym jest rachunek zysków i strat?
Rachunek zysków i strat, nazywany także rachunkiem wyników to raport z prowadzonych w określonym czasie (np. w ciągu roku) operacji finansowych. Polega na zestawieniu wszystkich przychodów z każdego podjętego działania z poniesionymi kosztami. Gdy obliczysz różnicę między nimi, otrzymasz wynik rachunku, z którego poznasz zysk lub stratę w wartości brutto. Z kolei wynik netto uzyskasz po odjęciu obciążeń obowiązkowych, takich jak podatek dochodowy. Rachunek zysków i strat przygotowuje się przy użyciu tzw. metody drabinkowej, która zakłada, że od każdego analizowanego rodzaju przychodu odejmuje się tego samego rodzaju koszt. Otrzymana w takim rachunku wartość pozwala ocenić sytuację finansową firmy.
Kogo obowiązuje rachunek zysków i strat?
Warto również wyjaśnić, kto powinien wykonywać rachunek zysków i strat. Prawny obowiązek przygotowania takiego rachunku dotyczy:
- spółek handlowych osobowych i kapitałowych,
- innych osób prawnych, wyłączając Skarb Państwa,
- osób fizycznych oraz spółek jawnych, których właścicielami są osoby fizyczne i spółek partnerskich z przychodami netto z tytułu sprzedaży w ostatnim roku obrotowym na poziomie 1,2 mln euro,
- jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej, wyłączając handlowe spółki osobowe i spółki cywilne,
- przedstawicielstw i oddziałów firm zagranicznych, które działają na terytorium Polski.
Z czego składa się rachunek wyników?
Zgodnie z ustawą o rachunkowości, firmy mogą zdecydować, w jakim z dwóch możliwych wariantów chcą przygotować rachunek zysków i strat – kalkulacyjnym czy porównawczym. Głównym założeniem wariantu kalkulacyjnego jest sklasyfikowanie kosztów według ich pochodzenia. W takiej wersji rachunku wyróżnia się następujące grupy pochodzenia kosztów:
- produkcja podstawowa – koszty bezpośrednie produkcji,
- koszty wydziałowe – koszty pośrednie produkcji,
- produkcja pomocnicza,
- koszty ogólnego zarządu,
- koszty sprzedaży.
Natomiast wariant porównawczy dzieli koszty na ich rodzaje, wśród których wskazuje się na:
- zużycie materiałów i energii,
- wynagrodzenia,
- ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia,
- usługi obce,
- podatki i opłaty,
- amortyzacja,
- pozostałe koszty rodzajowe.
Odpowiednia analiza to podstawa
Sprawozdanie finansowe zawsze rozpoczyna bilans, jednak specjaliści w dziedzinie rachunkowości zalecają zarówno przygotowanie, jak i analizę sprawozdania rozpoczynać od rachunku zysków i strat. Rachunek wyników jest zbudowany w taki sposób, aby czytając go od początku do końca, przejść wszystkie etapy powstawania wyniku finansowego. Ma to związek z wcześniej wspomnianą metodą drabinkową – przy każdym kolejnym segmencie rachunku możesz zaobserwować odejmowanie od poprzedniego segmentu pozycji kosztowych. W pierwszym wierszu odczytasz należności bądź wpływy ze sprzedaży, czyli przychody ze sprzedaży. Ostatni wiersz to natomiast zysk (strata) netto. Oznacza on ostateczny wynik finansowy Twojej firmy, uzyskany po odjęciu wszystkich kosztów od przychodów. Tę część rachunku często uważa się za miarę rentowności biznesu. Jeśli otrzymasz wynik dodatni, to znaczy, że przedsiębiorstwo przynosi zyski. Pamiętaj jednak, że zysk (strata) netto będzie pokrywać się ze stanem rzeczywistym tylko wtedy, gdy rachunek wyników zostanie obliczony rzetelnie – czyli z uwzględnieniem wszystkich przychodów i kosztów.
Stała kontrola zysków i strat dzięki odpowiednim narzędziom
Sprawozdanie finansowe, a tym samym rachunek zysków i strat, należy przygotować co najmniej raz w roku. Aby jednak wyniki firmy zawsze były zadowalające, warto utrzymywać stałą kontrolę nad wszystkimi przychodami i wydatkami. Jest to możliwe dzięki odpowiednim narzędziom. System do zarządzania biznesem pozwoli Ci skontrolować np. wyniki sprzedaży w Twoim lokalu. Dzięki niemu wygenerujesz zaawansowane raporty, z którymi dokładnie przeanalizujesz swoje działania biznesowe. Wszystkie dane możesz sprawdzić w dowolnym momencie, za pomocą urządzenia z dostępem do Internetu.
Analiza rachunku zysków i strat może wydawać się trudna, jednak odpowiednie odczytanie uzyskanych danych pozwoli wyciągnąć wartościowe wnioski dla Twojej firmy. Ułatwi to m.in. podejmowanie decyzji w kwestii wszelkiego rodzaju inwestycji lub podnoszenia wynagrodzeń pracowników. Rachunek wyników usprawni także ustalanie polityki cenowej. Pamiętaj jednak, aby kontrolować sytuację swojego biznesu nie tylko okresowo poprzez sprawozdania finansowe, ale także na bieżąco. Pomogą Ci w tym odpowiednie narzędzia. Jeśli chcesz dobrać tego typu rozwiązania dla Twojego biznesu – skontaktuj się z nami.
